جامعه نرم‌افزار آزاد

جامعه یا کامیونیتی چیه؟

جامعه، گروهی از افراد است که با اهداف، ارزش‌ها، یا علایق مشترک به هم پیوند خورده‌اند، این گروه‌ها معمولا در یک فضای تعاملی با یکدیگر همکاری می‌کنند.

جوامع می‌توانند فیزیکی (مانند جامعه‌ی محلی) یا مجازی (مانند گروه‌های آنلاین) باشند (البته محدود به حضور فیزیکی یا مجازی/آنلاین نیست) و معمولاً از طریق ارتباطات، فعالیت‌های مشترک، و هویت جمعی تعریف می‌شوند.
در این پست از شیرازلینوکس، ابتدا مفهوم جامعه را بررسی می‌کنیم و سپس به سراغ جامعه‌ی نرم‌افزار آزاد می‌رویم تا ویژگی‌ها و تفاوت‌های ۲ نوع اصلی آن، یعنی جامعه رویدادی و جامعه توسعه‌دهندگان، را مقایسه کنیم.

چیستی جامعه نرم‌افزار آزاد

نرم‌افزار آزاد (Free Software) به نرم‌افزارهایی گفته می‌شود که کاربران نه‌تنها می‌توانند از آن‌ها استفاده کنند، بلکه آزادی مطالعه، تغییر، و توزیع کد منبع آن‌ها را نیز دارند. این مفهوم که توسط ریچارد استالمن و بنیاد نرم‌افزار آزاد (FSF) از سال ۱۹۸۰ پایه‌گذاری شد، بر چهار آزادی اصلی تأکید دارد:

  • آزادی استفاده از نرم‌افزار برای هر هدفی
  • آزادی مطالعه کد منبع و درک عملکرد آن
  • آزادی توزیع نرم‌افزار
  • آزادی تغییر و بهبود نرم‌افزار و به اشتراک گذاشتن نسخه‌های تغییر یافته
۲ نوع رایج جامعه نرم‌افزار آزاد

جامعه نرم‌افزار آزاد به‌طور کلی به دسته‌های مختلفی از نوع سیستم‌عامل یا اهداف تقسیم می‌شود اما ۲ نوع رایح کلی که در جوامع به این ۲ نوع دسته تقسیم می‌شود: جامعه رویدادی و جامعه توسعه‌دهندگان.
هر کدام از این جوامع ویژگی‌ها و اهداف خاص خود را دارند که در ادامه بررسی می‌کنیم.

۱- جامعه رویدادی نرم‌افزار آزاد

جامعه‌ی رویدادی نرم‌افزار آزاد بیشتر در حال ترویج و آموزش فرهنگ نرم‌افزار آزاد با مدل‌های رویدادی هست
جامعه رویدادی شامل اعضایی است که در رویدادها، همایش‌ها، کارگاه‌ها، و برنامه‌های آموزشی مرتبط با نرم‌افزار آزاد شرکت می‌کنند. این افراد ممکن است توسعه‌دهنده نباشند، اما به فلسفه نرم‌افزار آزاد علاقه‌مندند و در فعالیت‌هایی مانند موارد زیر مشارکت می‌کنند:

  • همایش‌ها و کنفرانس‌ها: مانند FOSDEM یا LibrePlanet که افراد برای تبادل دانش و تجربه گرد هم می‌آیند.
  • کارگاه‌های آموزشی: برای آموزش ابزارهای آزاد به کاربران جدید.
  • فعالیت‌های ترویجی: مانند روز آزادی نرم‌افزار (Software Freedom Day) که به ترویج مفاهیم نرم‌افزار آزاد اختصاص دارد.
  • کمپین‌های ترویج نرم‌افزار آزاد: فعالیت‌های عملیاتی برای معرفی نرم‌افزارهای آزاد به عموم مردم
  • نشست‌ها و دورهمی‌ها : گردهمایی‌های صمیمانه که در قالب راهبری و ارائه دهنده راجب موضوع مرتبط به نرم‌افزار آزاد ارائه می‌شود
  • آموزش های استفاده، وبلاگ‌های آموزشی، گروه‌های مربوطه و معرفی ها
ویژگی‌های جامعه رویدادی
  • تمرکز بر آموزش، شبکه‌سازی، و ترویج فرهنگ نرم‌افزار آزاد.
  • حضور گسترده‌تر کاربران غیرفنی، مانند فعالان اجتماعی، دانشجویان، و علاقه‌مندان.
  • فعالیت‌ها معمولاً حضوری یا ترکیبی (آنلاین و حضوری) هستند.
  • هدف اصلی، افزایش آگاهی عمومی و جذب افراد جدید به اکوسیستم نرم‌افزار آزاد است.
  • تمرکز بر آموزش، شبکه‌سازی، و ترویج فرهنگ نرم‌افزار آزاد.
  • حضور گسترده‌تر کاربران غیرفنی، مانند فعالان اجتماعی، دانشجویان، و علاقه‌مندان.
  • فعالیت‌ها معمولاً حضوری یا ترکیبی (آنلاین و حضوری) هستند.
  • هدف اصلی، افزایش آگاهی عمومی و جذب افراد جدید به اکوسیستم نرم‌افزار آزاد است.

۲- جامعه توسعه‌دهندگان نرم‌افزار آزاد

جامعه توسعه‌دهندگان متشکل از سیس‌ادمین‌ها، برنامه‌نویسان، مهندسان نرم‌افزار، و متخصصانی است که به‌طور مستقیم در توسعه، نگهداری، و بهبود نرم‌افزارهای آزاد مشارکت دارند.
این افراد معمولاً در پروژه‌های نرم‌افزار آزاد بزرگ یا پروژه‌های کوچک‌تر فعالیت می‌کنند.
ویژگی‌های جامعه توسعه‌دهندگان:

  • تمرکز بر تولید و بهبود کد، رفع باگ‌ها، و افزودن قابلیت‌های جدید.
  • ترجمه ابزارها به زبان فارسی و ارائه به جامعه
  • همکاری از طریق ابزارهایی مانند گیت‌هاب، گیت‌لب، یا لیست‌های پستی.
  • مهارت‌های فنی بالا و دانش تخصصی در برنامه‌نویسی و مهندسی نرم‌افزار.
  • هدف اصلی، پیشبرد پروژه‌های نرم‌افزاری و تضمین کیفیت و پایداری آن‌هاست.

تفاوت‌های کلیدی بین جامعه رویدادی و جامعه توسعه‌دهندگان

برای درک بهتر تفاوت‌های این دو جامعه، جدول زیر مقایسه‌ای مختصر ارائه می‌دهد
معیارجامعه رویدادی نرم‌افزار آزادجامعه توسعه‌دهندگان نرم‌افزار آزاد
هدف اصلیترویج، آموزش، و گسترش آگاهی درباره نرم‌افزار آزادتوسعه و بهبود نرم‌افزارهای آزاد
اعضاکاربران عمومی، دانشجویان، فعالان اجتماعیبرنامه‌نویسان، مهندسان نرم‌افزار
نوع فعالیتهمایش‌ها، کارگاه‌ها، کمپین‌های ترویجی

کدنویسی، رفع باگ، مستندسازی

مهارت مورد نیازنیازی به مهارت فنی نیستمهارت‌های گنولینوکسی برنامه‌نویسی و دانش فنی
محل فعالیترویدادهای حضوری یا آنلاینپلتفرم‌های توسعه مانند گیت‌هاب یا گیت‌لب
تأثیرگذاریجذب مخاطب جدید و گسترش فرهنگ نرم‌افزار آزادبهبود کیفیت و عملکرد نرم‌افزارهای آزاد
چرا این تفاوت‌ها مهم‌اند؟

درک تفاوت بین این دو جامعه به ما کمک می‌کند تا نقش مکمل آن‌ها را در اکوسیستم نرم‌افزار آزاد بهتر درک کنیم.
جامعه رویدادی مانند پلی عمل می‌کند که افراد جدید را به دنیای نرم‌افزار آزاد معرفی می‌کند، در حالی که جامعه توسعه‌دهندگان ستون فقرات فنی این اکوسیستم را تشکیل می‌دهد.
همکاری بین این دو جامعه باعث می‌شود نرم‌افزار آزاد نه‌تنها از نظر فنی پیشرفت کند، بلکه به‌عنوان یک جنبش فرهنگی و اجتماعی و فنی نیز گسترش یابد.

مطالب این صفحه حاصل تجربه‌ی تیم ما در خصوص برگزاری رویداد و قرار گیری بین این جوامع هست شاید به صورت مستقیم راجب تفاوت‌هایی که برای جامعه رویدادی و جامعه‌ی توسعه‌دهندگان نرم‌افزار آزاد منبع  قابل ذکری نداشته باشیم اما بررسی ها این ۲ مدل رو به شکل شایع نشون میده.

نظرات خودتون رو با ما به اشتراک بزاید.

ثبت نظر و دیدگاه